CURSUSSEN VOOR VOLWASSENEN     CURSUSSEN VOOR KINDEREN     LEZINGEN     RONDLEIDINGEN     REIZEN     SCHOOLPROJECTEN     PUBLICATIES     ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK

 

 

Lezingen

 

EGYPTISCHE MUMMIES

Mummies zijn net zo kenmerkend voor de oud-Egyptische beschaving als de sfinx en de piramides van Gizeh. Vroeger werden de Egyptische mummies vanwege hun griezelige aanblik wel op jaarmarkten en in rariteitenkabinetten aan het publiek getoond. Ook kwam het voor dat de elite zich thuis vermaakte met het ‘uitpakken’ van mummies, terwijl anderen zich bezighielden met de verkoop van mummiehoofden of gemalen mummie, die als grondstof voor het vervaardigen van medicijnen werd gebruikt. Bovendien werd de mummie, naast Dracula, Frankenstein en de weerwolf een graag geziene gast in stripverhalen en horrorfilms uit Hollywood. Inmiddels is het mummieonderzoek binnen de wetenschap van de egyptologie heel belangrijk geworden en zorgen moderne methoden en technieken ervoor dat er steeds meer over de oude Egyptenaren aan het licht komt.

 

In deze lezing staan de oud-Egyptische mummies, de mummificatietechnieken van de oude Egyptenaren en het moderne mummieonderzoek centraal. De oude Egyptenaren verwacht­ten na hun overlijden voort te le­ven in het hierna­maals. Het leven na de dood werd voorge­steld als een voortzetting van het leven op aarde, zij het in een dodenrijk met de god Osiris als heerser. Om in dat rijk te worden toegelaten, werden de nodige voorbereidingen getroffen, zoals de mummificatie van het lichaam..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

Kort na het overlijden werd het lichaam van de dode naar een reinigingstent gebracht, waar het lichaam werd gewassen. In speciale balsemateliers werd het lichaam verder geprepareerd. De priester die voor de mummie verantwoordelijk was, droeg een jakhalsmasker dat naar de god Anoebis verwees, de god van de mummificatie. Met speciale haken werden de hersenen verwijderd, waarna de schedel kon worden opgevuld met een harsachtige vloeistof. Vervolgens werd in de onderbuik een incisie gemaakt en haalden de balsempriesters de meeste ingewanden uit het lichaam. Het hart bleef bij het mummificatieproces in het lichaam in verband met het geloof in een dodenge­richt, waarbij het hart van de dode gewogen werd tegen de veer van ‘maät’, de waarheid. Zo werd bepaald of de dode zich tijdens zijn leven goed gedragen had en het dodenrijk mocht binnengaan.

 

Daarna werden de ingewanden in een natronoplossing gewassen, gedroogd en met hars bestreken, voordat ze in linnen gewikkeld werden en in zogenaamde canopenvazen werden opborgen. Vervolgens werd het lichaam met natron (een zoutmengsel) gedroogd; dit was de meest belangrijke en langdurige fase in het mummificatieproces. Als de droging was voltooid, wreef men het lichaam schoon en werd de huid  met geurige oliën besmeerd om deze weer soepel te maken. Vervolgens kon het lichaam worden  opgevuld en werd het van linnen zwachtels voorzien. Op het lichaam en tussen de windsels werden vaak juwelen en funeraire amuletten geplaatst, zoals de hartscarabee, die de mummie tegen gevaren moesten beschermen of van bijzondere machten moesten voorzien. Ook werden op de mummie soms kralennetten en maskers geplaatst.

 

Dankzij de mummificatietechnieken zijn veel lichamen van oude Egyptenaren bewaard gebleven. Het onderzoek daarvan is nog steeds in volle gang. Daarbij maken de wetenschappers onder andere gebruik van computertomografie, bloed- en DNA-onderzoek. Verder worden de mummiewindsels in het moderne mummieonderzoek aan een uitgebreid onderzoek onderworpen en spelen fysische antropologie en paleopathologie een belangrijke rol.