CURSUSSEN VOOR VOLWASSENEN     CURSUSSEN VOOR KINDEREN     LEZINGEN     RONDLEIDINGEN     REIZEN     SCHOOLPROJECTEN     PUBLICATIES     ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK

 

 

Archeologisch

Onderzoek

Startpagina

 

Home     Nieuws     E-mail   

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK IN SIKAIT

Sikait, de site van het antieke Senskis/Senskete, ligt ten noordwesten van de Grieks-Romeinse havenstad Berenike en direct ten zuidwesten van het huidige Marsa Alam. Het gebied rondom Sikait stond in de oudheid bekend als Mons Smaragdus; de bergwanden in de streek leverden  namelijk waardevolle smaragd. Deze groene edelsteen is een variëteit van beril en geldt als de edelste steen uit deze groep.

 

Smaragd was zeker in de Grieks-Romeinse periode een zeer gewilde edelsteen, zoals mag blijken uit de verhalen die bekend zijn over koningin Cleopatra en haar voorliefde voor smaragden. Volgens de overlevering plaatste de koningin de volledige productie van de smaragdmijnen onder haar controle en was het niet ongebruikelijk dat ze buitenlandse ambassadeurs ontving, terwijl ze overdekt was met smaragd. Wanneer de gasten Egypte verlieten, gaf zij hen bovendien een smaragd ten geschenke, waarin haar portret gegraveerd was.

 

Mons Smaragdus wordt in de oudheid al door verschillende klassieke auteurs genoemd. Zo vermeldde Strabo dat in de periode van keizer Augustus (63 voor Christus-14 na Christus) de Arabieren diepe tunnels groeven om de smaragd te winnen. In de eerste eeuw na Christus schreef ook Plinius de Oudere over Sikait, zeggende dat er smaragd gewonnen werd in de mijnen in de heuvels bij Coptos. In de vijfde eeuw na Christus verklaarde Olympiodorus dat men toestemming nodig had van de koning van de Blemmyes, een nomadische woestijnstam die in die tijd het gebied controleerde, om de mijnen te bezoeken.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Om de winning van de groene en zeer kostbare edelsteen mogelijk te maken, groeven de Romeinen in de rotswanden van de wadi te Sikait diepe mijngangen. Zo probeerden ze de schistlagen te bereiken waarin het mineraal zich gevormd had. Op de site zijn dan ook verschillende mijnschachten gevonden. De schachten zijn veelal in de oostelijke berghelling aangebracht. De tot nu toe grootste schacht die door de archeologen gelokaliseerd werd, meet 7,7 meter in diameter en is tenminste 10 meter diep. In de steile wanden van de schacht zijn een aantal versleten traptreden ontdekt.

 

Bij de toegang tot het mijngebied verrees een stad, waarvan de huizen tegen de berghellingen werden gebouwd en de tempels in de rotsen werden uitgehouwen. De oude mijnstad ligt ongeveer vijfenveertig kilometer landinwaarts vanaf de kust van de Rode Zee en was in de oudheid verbonden met het systeem van wegen dat de Grieks-Romeinse havenstad Berenike met de Nijl verbond. Sikait kan tegenwoordig worden bereikt via een zijtak van Wadi Gemal, die haar naam dankt aan de vele kamelen die er rondlopen. Langs de route bevinden zich onder andere verschillende ‘cairns’ welke oude wegen markeren, maar ook enkele graven en sporadische gebouwen.

Tot ver in de Middeleeuwen vormden de mijnen in het gebied van Mons Smaragdus de belangrijkste bron van smaragd. Pas in de vijftiende eeuw werden er, via Arabische handelscontacten met India, smaragdstenen van betere kwaliteit uit het Midden-Oosten aangevoerd. Dit moet uiteindelijk ook de definitieve sluiting van de mijnen in het gebied van Mons Smaragdus hebben veroorzaakt.

 

In de winter van 2000 werd er in Sikait door een groep archeologen een eerste survey uitgevoerd; dit gebeurde als onderdeel van het Berenike-Project. In de zomer van 2001 werd de survey in Sikait voortgezet en werden er de nodige kaarten gemaakt. Ook vond het eerste onderzoek van het in de stad gevonden aardewerk plaats. In 2002 en 2003 werden er opgravingswerkzaamheden uitgevoerd in Sikait. De onderzoeken en de vondsten uit Sikait wijzen erop dat de stad met name in de vijfde eeuw na Christus intensief bewoond werd. Er moet sprake zijn geweest van grootse mijnbouwactiviteiten, die op hun beurt een enorm bouwplan voor de stad rechtvaardigden, inclusief gebouwen met een complexe architectuur en met bescheiden decoratieve elementen.